BrandTalk » Trong hầu hết các công ty, ánh mắt chằm chằm nhìn xuống của các nhà điều hành trong bức tranh chân dung trên tường thường thể hiện một tham vọng nguy hiểm.
Tuy vậy, nếu bạn đến thăm trụ sở của Lego ở Billund, Đan Mạch, bạn sẽ được chào đón bởi bức tranh chân dung anh Jorgen Vig Knudstorp treo ngay bên ngoài văn phòng của anh, một tác phẩm nghệ thuật vượt trên bất cứ ý nghĩa nào của từ ngạo mạn.
Bức tranh được ghép từ hàng trăm viên gạch đồ chơi mang nhãn hiệu công ty, thể hiện từng chi tiết như gương mặt để râu, cặp kính gọng sừng và mái tóc nâu mỏng bằng các khối nhựa nhiều màu.
Đây có vẻ là món quà phù hợp cho người đàn ông đã giúp Lego khôi phục vinh quang của một thương hiệu đồ chơi lớn nhất và được yêu thích nhất sau cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất suốt 79 năm lịch sử của hãng này. Khi anh Knudstorp đảm nhiệm vai trò điều hành năm 2004, công ty đang rơi vào tình trạng báo động và phải đối mặt với câu hỏi liệu có thể sống sốt trong kỉ nguyên trò chơi điện tử và thiết bị kỹ thuật số hay không. 7 năm sau, những hoài nghi này đã nhận được lời giải đáp rõ ràng. Năm 2010, doanh thu tăng hơn 1/3 đạt mức kỉ lục 3 tỷ USD, với lợi nhuận ròng đạt 700 triệu USD, và thị phần của Lego trong thị trường đồ chơi toàn cầu đã đạt đến 5,9%.
Ngồi trong văn phòng tầng trệt khiêm tốn, xung quanh chồng chất những hộp sản phẩm mẫu của Lego, anh nhớ lại: “Trong giai đoạn khủng hoảng, mọi người đã viết thư cho chúng tôi nói rằng: “Vì Chúa, làm ơn cứu lấy thương hiệu này bởi chúng tôi rất yêu mến nó”. Mọi người thường suy nghĩ một cách lý thuyết rằng tương lai sẽ toàn là những “trò chơi ảo” nhưng thực tế bọn trẻ luôn muốn chơi những trò như bóng đá hay lắp ráp các thứ với những viên gạch Lego.”
Tại quê hương Đan Mạch, người đàn ông 42 tuổi hòa nhã này được miêu tả như một nhân vật thần kỳ vì đã cứu được một công ty trong nước được yêu mến. Tuy vậy, việc bổ nhiệm anh vào vị trí điều hành từng là một canh bạc lớn. Vào thời điểm đó, ở độ tuổi chỉ mới 36, anh đã được đích thân Kjeld Kirk Kristiansen, cháu nội của nhà sáng lập Lego lựa chọn, và trở thành người ngoại tộc đầu tiên điều hành công ty sở hữu gia đình này. Anh đã gia nhập công ty 3 năm trước đó sau khi rời McKinsey, một công ty tư vấn quản trị. Khi đó anh đã có bằng tiến sĩ ngành kinh tế doanh nghiệp nhưng lại rất ít kinh nghiệm. Thách thức đầu tiên của anh trong vai trò giám đốc điều hành là giành được sự ủng hộ của những người bỗng chốc trở thành cấp dưới sau khi anh được thăng chức.
Anh kể: “Tôi đã nói với họ rằng “Một mình tôi không thể làm được việc này, các bạn phải làm cùng tôi”. Hầu hết mọi người đều nhận ra rằng giúp tôi thành công sẽ tốt cho họ hơn là khẳng định quyền lợi bản thân bằng cách cho mọi người thấy tôi không được việc.”
Là con trai của một kỹ sư và một giáo viên, trong gia đình bậc trung Bắc Âu, thuộc thị trường trung tâm của Lego qua nhiều thế hệ, anh Knudstorp vẫn miêu tả Lego là một “trò chơi giáo dục rất tốt cho trẻ em”. Ban đầu anh dự định theo nghiệp giáo dục của mẹ và đã dành 18 tháng làm giáo viên mầm non thực tập trước khi chọn con đường kinh doanh. “Bố tôi nói đó chính là nơi tôi học được tất cả những gì tôi cần biết về việc lãnh đạo. Nếu bạn có thể lãnh đạo được bọn trẻ mầm non, bạn có thể trở thành lãnh đạo ở bất cứ đâu.”
Với tất cả sự thấu hiểu của mình về lịch sử Lego, anh Knudstorp đã thấy rằng cần phải có những biện pháp khắc khổ để xoay chuyển tình thế cho công ty. Ở cái thị trấn chỉ có 6.000 dân, nơi công ty được thành lập, hàng trăm người đã bị cho thôi việc, và một số dây chuyền sản xuất đã được chuyển sang Đông Âu và Mexico. Các công viên chủ đề Legoland lớn nhất của công ty đã bị bán đi và những sản phẩm phụ đã bị loại bỏ như một phần của chiến lược quay lại căn bản nhằm tập trung vào những đồ chơi nhỏ và những viên gạch xếp hình cổ điển.
Anh nhớ lại: “Các giá trị gia đình đã khiến công ty trở nên quá thiếu kỷ luật.” Trong khi tái cơ cấu, anh đã điều hành Lego như một công ty vốn tư nhân độc đoán. Sau này, anh đã chuyển sang áp dụng thông lệ của những công ty đại chúng có định hướng tăng trưởng. Lần đầu tiên, công ty gia đình vốn xuất phát từ một xưởng mộc ở thị trấn nhỏ, và rồi trở thành hãng sản xuất đồ chơi lớn thứ 4 thế giới về doanh thu này, có được văn hóa doanh nghiệp chuyên nghiệp. Tuy vậy, anh Knudstorp nói sở hữu gia đình vẫn tiếp tục giữ những lợi thế quan trọng. “Bạn có thể nghĩ về dài hạn nhưng phải hành động thật nhanh”, anh giải thích. “Tôi có thể nói với các cổ đông vào buổi sáng và đưa ra quyết định vào buổi tối.”
Anh miêu tả mối quan hệ của mình với gia đình Kristiansen là một mối quan hệ “rất cởi mở và tin câỵ” nhưng không phải lúc nào cũng trơn tru. “Một phần của sự hòa hợp là bạn vẫn có thể có những mâu thuẫn, nhưng rồi lại hòa hợp. Chũng tôi cũng có một số bất đồng, nhưng chúng luôn luôn được giải quyết ổn thỏa trong phòng kín.”
Mới đây, nhiều quyết định quan trọng về các khoản đầu tư mới đã cho dấu hiệu khả quan. Lego đã chứng tỏ mình không bị ảnh hưởng nhiều từ khủng hoảng kinh tế toàn cầu, bởi các bậc phụ huynh vẫn tiếp tục chi tiêu cho đồ chơi ngay cả trong thời điểm khó khăn. Số nhân công đã tăng gần gấp đôi lên hơn 8.000 do sự phục hồi kinh tế ở châu Âu và Mỹ được bổ trợ bởi sự phát triển của những thị trường mới như Nga. Việc mở rộng ra những thị trường mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil chỉ vừa mới bắt đầu, và vẫn còn rất nhiều cơ hội phát triển. Anh bác bỏ việc đa dạng hóa sang những sản phẩm khác: “Lego đã trải qua gần 80 năm mà chưa có một vụ thu mua nào. Các công ty với thương hiêu đơn lẻ như Apple và Nintendo vẫn đang kinh doanh tốt hơn những công ty có nhiều thương hiệu.”
Cái tên Lego xuất phát từ cụm từ Đan Mạch: leg godt, có nghĩa là “chơi giỏi”. Tuy nhiên, anh Knudstorp nhấn mạnh rằng sức lôi cuốn của Lego không chỉ đúng với Đan Mạch mà còn với toàn thế giới: “Lego giải quyết các vấn đề về sự tưởng tượng và sức sáng tạo, và đó là những kĩ năng trọng yếu với trẻ em ở khắp mọi nơi”.
Mặc dù chuyển đến những quốc gia có chi phí thấp, Billund vẫn là cơ sở sản xuất lớn nhất của Lego, trong đó có một nhà máy lắp ráp nằm cạnh trụ sở công ty. Anh Knudstorp có thể đi bộ dọc theo một hành lang từ văn phòng của mình và xem máy móc tự động ráp nối các miếng xếp hình từ 3.900 thành phần khác nhau và 58 màu sắc được sử dụng trong sản phẩm của Lego. Nhấn mạnh tầm quan trọng của chất lượng đến thương hiệu, anh nói: “Chúng tôi chưa từng phải thu hồi dù chỉ một viên gạch Lego nào.”
Là cha của 4 đứa trẻ, anh Knudstorp hoàn toàn thấu hiểu thị trường mục tiêu của Lego. Căn nhà của anh đầy những viên gạch Lego dù anh vừa mới mang nguyên một bao tải đến công ty để tái chế.
Anh nói: “Các con tôi cho tôi rất nhiều ý tưởng, nhưng tôi không bao giờ đến trụ sở phát triển sản phẩm của công ty và nói rằng “Con trai tôi thích cái này và rất ghét cái kia”, bởi không nhất thiết phải thể hiện ra như vậy. Việc đánh giá đó được dành cho các chuyên gia thẩm định. Tôi đang cố để xây dựng một tổ chức mà không phải phụ thuộc vào tôi để đưa ra quyết định.”
Một trong những thách thức lớn nhất với mọi giám đốc điều hành, anh nói, là biết được thật sự công ty đang làm đúng và làm sai ở đâu, và tránh tự mãn khi công việc kinh doanh tiến triển tốt. “Thật dễ dàng cho người lãnh đạo khi nghĩ mình đang làm tốt thế nào nhờ vào 99% lời ca tụng của mọi người và bỏ qua 1% phàn nàn. Bạn cần phải lắng nghe nhiều hơn 1% phàn nàn đó bởi chúng thường đại diện cho tỷ lệ sự bất mãn trong im lặng lớn hơn nhiều.”
Lego cố gắng làm điều đó bằng cách quyết định phần lớn tỉ lệ thưởng của các lãnh đạo, trong đó có cả anh Knudstorp, dựa trên bản khảo sát độ hài lòng của khách hàng dành cho các hãng bán lẻ, các bậc phụ huynh và trẻ em. Việc này nhằm đảm bảo công ty sẽ không hi sinh uy tín dài hạn của mình cho những thành công về mặt tài chính trong ngắn hạn. “Không một ai ở Lego được đánh giá dựa trên doanh thu, bởi điều quan trọng nhất là có thể khiến cho lũ trẻ và các hãng bán lẻ quay lại trong tương lai.”
Anh Knudstorp cũng duy trì một mạng lưới kinh doanh toàn cầu rộng rãi và mối liên hệ với các chuyên gia từ khi anh còn ở McKinsey, và trước đó là trường kinh doanh tại Đan Mạch, Anh và Mỹ. Anh cũng tự miêu tả mình là người theo trường phái chiết trung.
Nhưng, khi đường chân trời với Knudstorp đã rộng mở ra ngoài vùng đồng bằng nông nghiệp thuộc bán bảo Jutland của Đan Mạch, anh cũng không vội vàng rời bỏ thị trấn Billund bé nhỏ này. Có lẽ cũng có một vài giám đốc điều hành khác hàng sáng đạp xe qua vùng quang cảnh nông thôn yên bình để đi làm. “Được ở đây là mong muốn của tôi”, anh nói, với chiếc mũ bảo hiểm xe đạp cũ sờn và chiếc áo bảo hộ phát quang vắt trên áo khoác để phía sau.
Bức tranh chân dung ngoài phòng làm việc của anh đã gợi nhớ rằng, Lego được điều hành bởi một giám đốc đi thuê, người có thể cất cánh nhanh cũng như bức tranh có thể biến hóa thành hàng ngàn viên gạch nhựa nhỏ.
Nhưng một khi Knudstorp thực sự rời đi, hình ảnh anh để lại sẽ là một người đàn ông đã chứng minh Lego gần 80 năm tuổi – thương hiệu đồ chơi của thế kỷ 20 do các hãng bán lẻ Anh bình chọn – vẫn có thể thành công trong thiên niên kỷ mới.
Financial Times
No comments:
Post a Comment